ODUU/NEWS

Yaaddoo taarifa Tiraampiin gadi bu’e. OFM:Sadaasa.11/2025-Pireezidantiin US Doonaald Tiraamp erga gara Waayit Haawus deebi’ee xiyyeeffannaasaa ijoon tokko biyyoota adda addaa irratti taarifa dabaluudha. Tarkaanfiisaa kun US fi Eeshiyaa keessatti sodaa guddaa waan uumeef gabaan Istookii akka gadi bu’u sababaa ta’eera. Tiraamp sababa tarkaanfii isaa kanaan kufaatiin diinagdee muudachuu ilaalchisee yaada kenneen biyyi addunyaarratti diinagdeedhaan humna cimaa qabdu ”yeroo ce’umsaarra jirti,” jedhe. Erga Tiraamp dhimma kanarratti TV irratti dhihaachuun gaaffii fi deebii taasisaniin booda qondaalonni fi gorsitoonni Tiraamp invastaroonni sodaa keessaa ba’uun tasgabbiin akka hojiisaanii itti fufan dhaaman.Baankii investimantii Saxo jedhamutti ogeessi tarsimoo fi karooraa dhimma investimantii Charu Chanana ”yaadi duraan Tiraamp pirezidantii gabaa istookii ta’uuf jedhame keessa deebi’amee madaalamaa jira,” jedhe. Tiraamp Dilbata darbe Fox News irratti dhihaachuun yaaddoon diinagdee akka jiru amananii ibsa kennaniiru. ”Dhimmoota akkasiirratti kana jedhee raaguu ykn tilmaamuu hin jaalladhu,” jedhan. “Waan guddaa hojjetaa jirra. Yeroo ce’umsaa keessa jirra. Qabeenna hedduu Ameerikaatti deebisaa jirra. Kun waan guddaadha.” Gabaawwan istookii sababa yaaddoo taarifa Tiraampiin hir’atan: Kooriyaa Kibbaa (KOSPI) 1.3%, kan Jappaan (Nikkei 225) 1.7%, kan Hogn Kong (Seng Index) 1%. Gabaan biyyoota Eeshiyaa kunneenii Kibxata ganama kufaatii kan agarsiisan yoo ta’u, Wiixata darbe ammoo jaarmiyaan kubbaaniyyaawwan Ameerikaa gurguddoo hordofuun beekamu- S&P 500 New York keessatti gatiin gabaa waliigalaa dhibbeentaa 2.7n gadi bu’ee akka oole mul’ise maddeen gabaasaniiru. kaampaaniiwwan US 30 caalan kan hordofu Dow Jones Industrial Average daldalli harka 2n gadi bu’uu ibse. Qoodni (shares) Tesla harka 15.4n yoo hir’atu, kubbaaniyyaan guddichi hubannoo nam-tolchee (AI) Nvidia jedhamu dhibbeenta 5 oliin daldallisaa gadi bu’eera. Kubbaaniyyaawwan teeknooloojii kanneen akka Meta, Amazon fi Alphabet kisaaraa keessa galaniiru. Torbee darbe keessa gabaawwan US ijoo ta’an kan filatamuu Doonaald Tiraamp dura turanitti deebi’aniiru. Tiraamp Sadaasa darbe wayita filatamu gibira hir’isuu fi tarkaanfiiwwan diinagdee irratti fudhataman salphisuu irratti waan abdatameef investaroonni hedduun gammachuun simatanii turan. Tiraamp meeshaalee gara US seenan irratti taarifa dabaluun amma investarootatti yaaddoo ta’e. Tarkaanfiin Tiraamp kun meeshaaleen akka qaala’aniifis sababa kan ta’udha, akkasumas diinagdeen Ameerikaa addunyaarratti isa guddaa ta’e sadarkaasaarraa akka bu’u kan taasisu akka ta’us sodaatamaa jira. Kubbaaniyyaa Killik & Co jedhamutti hoogganaa investimantii kan taate Richeel Wiintar ”akkaataa Tiraamp taarifa itti dabalaa jiru shakkii tokko malee qaala’iinsa jireennaa kan uumuudha,” jette. Donaald Tiraamp biyyoonni sadi-Chaayinaa, Meeksikoo fi Kanaadaan qoricha seeraan alaa fi godaantota gara US seensisu jechuun himachuun taarifa dabaluu eegalan.Haa ta’u malee Biyyoonni sadeen garuu himanna Tiraamp kuffisaniiru.